2015 Sukuk Muhasebesi Savaş Yayınları
Sukuk ve Muhasebesi (Kira Sertifikalarına İlişkin Teori-Mevzuat-Uygulama - Erdal Yılmaz, Ahmet Gökgöz
ÖNSÖZ
Bireysel ve kurumsal yatırımcılar, tasarruflarını kısa veya uzun vadede değerlendirmek ve getiri elde etmek amacıyla çeşitli yatırım araçlarına fonlarını yatırmaktadırlar. Önceki zamanlarda yatırımlarını çoğunlukla gayrimenkul almak suretiyle değerlendiren yatırımcılar, günümüzde sermaye piyasalarının gelişmesi paralelinde, yatırımlarını sermaye piyasası araçlarına yapmaya başladığı görülmektedir. Sermaye piyasası araçlarının başında kâr payı getirisi sağlayan hisse senedi ile faiz getirisi sağlayan tahvil ve bonolar gelmektedir.
Günümüzde tasarrufların değerlendirilebileceği yatırım araçları sayısı çeşitlense de inancı gereği faizli yatırım araçlarına fonlarını yatırmak istemeyen ve tasarruflarını genellikle yastık altında bekleten bir kesim bulunmaktadır. Diğer taraftan fon ihtiyacı olan işletmelerin de bahsi geçen nedenden dolayı faizli borçlanma araçlarını kullanmak istemediği düşünülmektedir.
Dolayısıyla, inancı gereği faizli yatırım araçlarına fonlarını yatırmayan yatırımcıları ekonomiye kazandırmak, yatırımcılar açısından portföy çeşitliliği kazandırmak veya faizli borçlanma araçlarıyla finansman ihtiyacını karşılayamayan işletmelerin fon ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, dünya sermaye piyasalarında faizsiz finansal araçlar yaygınlaşmaya başlamıştır. Faizsiz finansal araçlardan, en rağbet göreni de İslami tahvil veya faizsiz bono olarak isimlendirilen sukuk olmuştur.
Türkiye`de Sermaye Piyasa Kanunu`nda yapılan değişiklik ve akabinde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yayınlanan Tebliğ çerçevesinde kira sertifikası ismiyle sukuk ihracına izin verilmiştir. Türkiye`de kira sertifikası ihraç edebilmek için Varlık Kiralama Şirketi isminde bir anonim şirketin kurulması gerekmektedir. Çıkarılan Kira Sertifikaları Tebliği`ne göre; Varlık Kiralama Şirketleri tarafından sahipliğe dayalı, yönetim sözleşmesine dayalı, alım-satıma dayalı, ortaklığa dayalı ve eser sözleşmesine dayalı olarak kira sertifikası ihraç edilebilmektedir.
Bu kitapta; sukukun yapısı, özellikleri, işleyişi ve türleri açıklandıktan sonra SPK Tebliği çerçevesinde ihraç edilebilecek kira sertifikalarının özellikleri, işleyişi, vergilendirilmesi ve muhasebeleştirilmesi açıklanmıştır. Kitabımızın bu konuda çalışan araştırmacı ve uygulamacılara faydalı olmasını temenni ediyoruz.
Doç.Dr. Ahmet GÖKGÖZ
Yrd.Doç.Dr. Erdal YILMAZ
Şubat - 2015
Bölüm 1. Menkul kıymetleştirme ve islami finans hakkında genel bilgiler
1.1.menkul kıymetleştirme kavramı
1.2.menkul kıymetleştirme süreci
1.3.menkul kıymetleştirme sürecinde yer alan taraflar
1.3.1. Kaynak firma (originator)
1.3.2. Özel amaçlı kuruluş (special purpose entity)
1.3.3. Aracı kuruluş
1.3.4. Alacakları takip ve tahsil eden kuruluş (servicer)
1.3.5. Güvence mekanizmaları (credit enhancements)
1.3.6. Derecelendirme şirketleri (rating agencies)
1.3.7. Yeddi-emin
Yatırımcılar
1.4. İslami bankacılık (faizsiz bankacılık) ve islami sermaye piyasası
1.5. Faizsiz bankacılığın tarihsel gelişimi ve işleyişi
1.6. İslami finansman yöntemleri
1.6.1. Murabaha (peşin alıp vadeli satmak)
1.6.2. Muşaraka (sermaye ortaklığı)
1.6.3. Mudaraba (kâr-zarar ortaklığı)
1.6.4. İcara (leasing, finansal kiralama)
1.6.5. Selem
1.7. İslami sermaye piyasası
1.7.1. İslami hisse senetleri
1.7.2. İslami yatırım fonları
1.7.3. İslami tahviller (sukuk)
Bölüm 2. Sukuk (kira sertifikaları)
2.1. Sukukun tanımı ve özellikleri
2.2. Sukuk çeşitleri
2.2.1. Fonlarının kullanım alanlarına göre sukuk çeşitleri
2.2.2. Dayandığı finansman modeline göre sukuk çeşitleri
2.2.2.1. Mudaraba sukuk
2.2.2.2. Muşaraka sukuk
2.2.2.3. Murabaha sukuk
2.2.2.4. Selem (salam) sukuk
2.2.2.5. İstisna sukuk
2.2.2.6. Wakala sukuk
2.2.2.7. İcara sukuk
2.2.2.8. Karma (melez, hibrid) sukuk
2.3. Sukukun diğer finansman araçları ile karşılaştırılması
2.3.1. Tahvil ve sukuk
2.3.2. Hisse senedi ve sukuk
2.3.3. Varlığa dayalı menkul kıymet (vdmk) ve sukuk
2.3.4. Gelir ortaklığı senedi ve sukuk
2.3.5. Kar ve zarar ortaklığı belgesi ile sukuk
2.4. Sukukun tarihsel gelişimi
Bölüm 3. Türkiye’de sukuk uygulaması (kira sertifikaları)
3.1. Kira sertifikaları mevzuatı ve işleyişi
3.1.1. Kira sertifikalarının tanımı ve konusu
3.1.2. Kira sertifikalarının ihracı
3.1.3. Kira sertifikasının tarafları
3.1.3.1. Kaynak kuruluş
3.1.3.2. Varlık kiralama şirketi (vkş)
3.1.3.2.1. Varlık kiralama şirketlerinin kuruluşu
3.1.3.2.2. Vkş’nin yönetimi ile ilgili belge ve kayıt düzeni
3.1.3.2.3. Varlık kiralama şirketlerinin tasfiyesi
3.1.3.3. Yatırımcılar
3.2. Kira sertifikası türleri
3.2.1. Sahipliğe dayalı kira sertifikaları
3.2.2. Yönetim sözleşmesine dayalı kira sertifikaları
3.2.3. Alım-satıma dayalı kira sertifikaları
3.2.4. Ortaklığa dayalı kira sertifikaları
3.2.5. Eser sözleşmesine dayalı kira sertifikaları
Bölüm 4. Kira sertifikalarının vergisel boyutu
4.1. Kira sertifikalarında gelir vergisi
4.2. Kira sertifikalarında kurumlar vergisi
4.3. Kira sertifikalarında katma değer vergisi
4.4. Kira sertifikalarında emlâk vergisi
4.5. Kira sertifikalarında damga vergisi
4.6. Kira sertifikalarında banka ve sigorta muameleleri vergisi
4.7. Kira sertifikalarında harçlar
4.8. Kira sertifikaları için yapılan diğer mali düzenlemeler
Bölüm 5. Kira sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.1. Kira sertifikalarının muhasebeleştirme esasları
5.2. Kaynak kuruluşun muhasebe işlemleri
5.3. Varlık kiralama şirketlerinin muhasebe işlemleri
5.3.1. Sahipliğe dayalı kira şirketinin muhasebe işlemleri sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.3.2. Yönetim sözleşmesine dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.3.3. Alım satıma dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.3.4. Ortaklığa dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.3.5. Eser sözleşmeye dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirilmesi
5.4. Sukuk yatırımcısının muhasebe işlemleri
İade Şartları
Değerli Müşterilerimiz;
Satın aldığınız ürünü, kargodan teslim aldığınız günden itibaren 7 gün içinde Kitapsec.com’ a başvuruda bulunarak aşağıdaki koşullar dahilinde iade edebilirsiniz.
İadelerinizle Alakalı Her Türlü Sorularınızda www.kitapsec.com Adresinin Size Atamış Olduğu Sipariş Numarasını Örneğin: (Siparişlerim Bölümündeki Sipariş ID:43525) Belirtmeniz Gerekmektedir.
Kitapsec.com tüketici lehine hareket etmeyi, her türlü sorunu yasaca belirlenmiş süreden daha erken ve kalite politikasına uygun olarak çözmeyi temel ilke edinmiştir.
-
Kitapsec.com ‘dan satın alınan ürünler, teslim tarihinden itibaren (7) gün içerisinde değişim yapabilmektedir.
-
Bir ürünün iade edilebilmesi genel olarak aşağıdaki şartlara bağlıdır:
-
Satın aldığınız ürünleri tahrip etmeden, kullanmadan ve ürünün tekrar satın alabilirliğini bozmadan, teslim tarihinden itibaren yedi (7) günlük süre içinde neden belirterek iade edebilirsiniz.
-
Kullanılmış, ambalajı açılmış, tahrip edilmiş vb. şekildeki ürünler iade edilemez.
-
Görüntülü DVD, Flash Disk görüntülü Eğitim Setleri vb. için; ürün kutusunda yer alan koruma bandı çıkarılmamış olmalıdır. Ürünlerin diğer yerlerinde çizik, hasar, darbe, sıvı teması vs. olmamalıdır.
-
Orijinal ambalaja sahip ürünlerin iadesi, orijinal ambalaj ile yapılmalıdır.
-
İade edilecek ürünün şirketimiz adına kesilecek bir iade faturası ile iade faturası düzenleme imkanı bulunmayan durumlarda, ürüne ait fatura ve sevk irsaliyesinin aslıyla birlikte iade edilmesi gerekmektedir. İade faturası ya da fatura ve sevk irsaliyesi asıllarının temin edilemediği durumlarda, bundan kaynaklanan KDV vb. mali yükümlülükler iade edilecek bedelden indirilir.
-
Üründe ve ambalajında herhangi bir yazı yazma, açılma, bozulma, kırılma, tahrip, yırtılma, kullanılma vb. durumlar tespit edildiği hallerde ve ürünün müşteriye teslim edildiği andaki hali ile iade edilememesi durumunda, ürün iade alınmaz ve bedeli iade edilmez.
-
İade şartlarına uygun durumlarda yapılan gönderimlerde taşıma masrafı müşteri tarafından ödenecektir.
-
İade edilecek ürünler PTT kargo ile kurumumuzdan aldığınız iade mağaza koduyla gönderilmelidir.
-
Baskısında hata bulunan, eksik, fazla veya yanlış basılmış ürünlerin iadesinde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com`a aittir.
-
Siparişin yanlış gönderilmesinden kaynaklanan değişimlerde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com’a aittir.
