Bu ürün size KitapSeç

KİTAPSEÇ PAZARYERİ Tüm satıcılarımız Kitapseç hizmet standartlarını garanti eder. Ücretsiz İade Hızlı Teslimat Müşteri Desteği

Satıcı: KitapSeç Satıcı Ünvanı: ADRES7 Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri Anonim Şirketi İletişim: Satıcıların iletişim e-posta adresi kitapsec tarafından kayıt altındadır.

tarafından gönderilecektir.

Ermenilerin Emvali Metrukesi Hasan Güner Astana Yayınları

Ermeni Diasporası neredeyse varlığını borçlu olduğu Türk düşmanlığını ısrarla sürdürmektedir. Ancak

son yıllardaki bazı gelişmeler onlar açısından cesaret kırıcıdır. Israrla ileri sürdükleri soykırım

iddialarının sonuç vermeyeceği başka bir olay nedeniyle Uluslararası Adalet Divanının 3 Şubat

2015’te yayınlanan Hırvatistan/Sırbistan kararı ile ortaya çıktı. Bu kararda yer alan yorum tarzı ve

sonuç tehcirin bir soykırım sayılamayacağının yanı sıra 1948 öncesi olayların bu bağlamda hukuki

anlam yüklenemeyeceğini de ortaya koydu. Bu durum diasporayı çok önceden başlattığı Ermenilerden

geriye kalan malların dava yoluyla geri alınması çabalarını hızlandırdı.

Öncelikle belirtelim ki sürgün edilenlerin mülkleri bu değerli çalışmada da görüleceği gibi zaten aynı

yıllarda iade edilmiştir. Ancak Kurtuluş Savaşında da düşmanla işbirliğine gidenlerin Türk Milletinin

galip gelmesi araya giren acı olayların tarafı olan komitacılar ve suç işleyenlerin yurdu terk etmeleri

sonucuna yol açtı. Yeni kurulan Türk devleti düşmanla işbirliği yapanlar için bazı hukuksal

düzenlemeler yaptı. Ancak aradan geçen uzun yıllardan sonra mahkemelerimizde çok sayıda mülkiyet

davası açıldı ve açılmaya devam etmektedir.

Düşmanla işbirliği yaptığı için mülkiyeti hakkında işlem yapılanların mirasçılarının açtığı davalar

hakkında gerçek kararların ortaya çıkması için hâkimlerin Osmanlı Toprak Hukukunu bilmeleri

gerekmektedir. Bu bağlamda miri arazilerin özel mülkiyete konu olamayacağı hususu üzerinde

dikkatle durulması gereken bir husustur. Osmanlı Dönemine ilişkin açılan gayrimenkul davalarında

ancak çok küçük ev ve arsalar için mülkiyet iddialarında haklılık bulunabilir. Bu bağlamda yüzlerce

dönüm arazinin mülkiyet iddiasının ileri sürülmesi hukuken mümkün değildir. Diğer yandan mülkiyet

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ilk derece mahkemelerinin verdikleri kararları esas almaktadır. Bu

yönde içtihadın gerekçesi son derece açıktır. AİHM’e göre ilk derece yargıcı somut olguyu daha

isabetli değerlendirir. Bu nedenle ilk derece mahkemesinin kararı daha önemlidir. Sonradan kararın

temyizle bozulması hukuken fazlaca anlamlı görülmemektedir. Bu durum hâkimlerimizin emval-i

metruke konusunu çok iyi bilmelerini gerektirmektedir. Mevcut olmayan mülkiyet hakkının yargı

kararı ile diriltilmesi hukuki gerçekliğe aykırı olacaktır.

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR

ESER HAKKINDA KISA BİR NOT

ÖN SÖZ

GİRİŞ

1. Zorunlu Göç Uygulamasına Kadar Türk-Ermeni İlişkileri 23

2. 27 Mayıs 1915 tarihli Sevk ve İskân Kanunu ve Zorunlu Göç Uygulamaları 40

3. Emval-i Metruke Kavramı ve Kapsamı 50

Birinci Bölüm

İTTİHAT VE TERAKKİ DÖNEMİNDE

ERMENİ MALLARI

1.1. 30 Mayıs 1915 Tarihli Meclis-i Vükela Kararı 57

1.2. Ermenilerin İskân ve İaşeleri İle İlgili 30 Mayıs 1915 Tarihli Sevk ve İskân Talimatnamesi 60

1.3. Emval-i Metruke İdare Komisyonlarının Kurulması ile İlgili 10 Haziran 1915 tarihli Talimatname

ve Uygulaması 68

1.3.1. Talimatnamenin Amacı ve Gerekçesi 68

1.3.2. Talimatnameye Göre Emval-i Metruke İdare Komisyonları, Görevleri, Yapısı ve İşleyişi 69

1.3.3. Talimatnamede Ermenilerin Geride Bıraktıkları Mallar 74

1.3.4. Talimatnameye Göre Göçmenlerin İskânı 79

1.3.5. Talimatnamenin Uygulaması 85

1.4. Emval-i Metruke İle İlgili İlk Yasal Düzenleme 96

1.4.1. Yasal Düzenlemeye Duyulan İhtiyaç 96

1.4.2. 26 Eylül 1915 Tarihli Tasfiye Kanunu 106

1.4.2.1. Genel Olarak Tasfiye Kanunu 106

1.4.2.2. Kanunun Kapsamı 109

1.4.2.3. Kanun’da Taşınmazların Durumu 110

1.4.2.4. Kanuna Göre Taşınırlar, Mevduat, Alacaklar, Borçlar ve Diğer Hükümler 120

1.4.3. Tasfiye Kanunu’na Verilen Tepkiler 132

1.4.4. Tasfiye Kanunu’nun Uygulanmasıyla İlgili İkincil Mevzuat 135

1.4.4.1. 8 Kasım 1915 Tarihli Nizamname 135

1.4.4.2. 08 Kasım 1915 tarihli Nizamnamede Değişiklik Yapan 20 Ekim 1917 tarihli Nizamname

148

1.4.4.3. Diğer Düzenlemeler 151

1.5. Ermenilere Sevk Olundukları Yerlerde Bedelsiz Arazi Verilmesi 152

İkinci  Bölüm

MÜTAREKE DÖNEMİNDE ERMENİ MALLARI

2.1. Mütareke Dönemi ve Değişen Politikalar: Ermenilerin Geri Dönüşü 155

2.1.1. İttihat ve Terakki Dönemi: Değişim Başlıyor 155

2.1.2. Ahmet İzzet Paşa Hükümeti Dönemi 160

2.2. Geri Dönüşlerin Başlaması, Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Çabaları 165

2.2.1. Geri Dönüşlerin Başlaması ve Karşılaşılan Sorunlar 165

2.2.2. Sorunları Çözme Çabası: 18 Aralık 1918 tarihli Talimatname 170

2.3. Malların İadesi İçin Hükümete Yapılan Baskılar 175

2.4. Malların İadesinde Fiili Uygulamalar 180

2.5. Ermeni Mallarıyla İlgili Yapılan Sorgulama ve Yargılamalar...184

2.5.1.  İtilaf Devletlerinin Baskısı 184

2.5.2. Beşinci Şubede Yapılan Sorgulamalar 186

2.5.3. Tetkik-i Seyyiat Komisyonları 188

2.5.4. Divan-ı Harbi Örfilerde Yapılan Yargılamalar 189

2.5.4.1. Divan-ı Harbi Örfilerin Kuruluşu ve Yapısı 189

2.5.4.2. Yozgat Tehciri Davası 194

2.5.4.3. Trabzon Tehciri Davası 196

2.5.4.4. Büyükdere Davası 198

2.5.4.5. Mamuretülaziz Tehciri Davası 199

2.5.4.6. Bayburt ve Ergani Davası 200

2.5.4.7. Katib-i Mesuller Davası 201

2.6. İadeler İçin Kanun Hazırlıkları 202

2.7. 8 Ocak 1920 tarihli Reddi Emval Kararnamesi ve İadelerin Hukuki Dayanağa Kavuşması 208

2.7.1. Kararnameye Duyulan İhtiyaç 208

2.7.2. Kararname Hükümleri 209

2.7.2.1. Kararnameye Göre Taşınmazların İadesi 209

2.7.2.2. Kararnameye Göre Taşınırlar, Mevduat, Alacaklar ve Davaların Takibi 223

2.7.3. Kararnamenin Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi 230

2.8. İngiliz Fevkalade Komiserliği’nin ve Ermeni-Rum Şubesi’nin Faaliyetleri 235

2.8.1. İngiliz Fevkalade Komiserliği’nin Yapısı ve Faaliyetleri  235

2.8.2. Ermeni-Rum Şubesi’nin Yapısı ve Faaliyetleri 239

2.9. Sevr Antlaşması’nda Ermeniler ve Emval-i Metruke 245

2.9.1. Mondros’tan Sevr’e 245

2.9.2. Sevr Antlaşması’nda Azınlıklar 249

2.9.3. Sevr Antlaşması’nda Ermeniler ve Ermenistan 253

2.9.4. Sevr Antlaşması’nda Emval-i Metruke 255

Üçüncü Bölüm

MİLLİ MÜCADELEDEN 1928’E ERMENİ MALLARI

3.1. Değişen Koşullar ve Ankara Hükümeti 261

3.2. Yapılan Antlaşmalarda Ermeniler ve Emval-i Metruke 263

3.3. Büyük Millet Meclisinde Yapılan Tartışmalar ve Çeşitli Kanun Tasarıları 266

3.4. 1483 sayılı Kararname ve Vekâletnamelerin Durumu 268

3.5.224 sayılı Memalik-i Müstahlâsadan Firar ve Gaybubet Eden Ahalinin Emval-i Menkule ve

Gayrimenkullerinin İdaresi Hakkında Kanun 272

3.6. 08 Kasım 1915 tarihli Nizamnamede Değişiklik Yapan 31 Ekim 1922 Tarihli Kararname 279

3.7. 15 Nisan 1923 Tarih ve 333 sayılı Kanun ve İkincil Düzenlemeler                                                                           

283

3.7.1. 26 Eylül 1915 tarihli Tasfiye Kanununda Değişiklik Yapan 333 sayılı Kanun 283

3.7.2. 333 sayılı Kanunun 6. Maddesini Açıklamaya Yönelik İkincil Mevzuat 295

3.8. 26 Eylül 1915 Tarihli Tasfiye Kanunu’nun Uygulama Biçimini Bildiren 2455 sayılı Talimatname

301

3.9. Lozan’da Azınlık Hakları ve Ermeniler 314

3.10. İç Mevzuatın Lozan Antlaşması’na Uyumu İçin Yapılan Düzenlemeler 323

3.11. 28 Mayıs 1928 tarih ve 1331 sayılı Temlik Kanunu ve Açıklayıcı Düzenlemeler 329

3.11.1. 1331 sayılı Temlik Kanunu 329

3.11.2. Temlik Kanunu’nun 7. Maddesiyle İlgili Karar ve İçtihatlar. 333

3.12. Emval-i Metruke Cari Hesaplarının Bütçeye İrat Kaydedilmesi 338

Dördüncü Bölüm

EMVAL-İ METRUKE UYGULAMALARI

4.1. Emval-i Metruke Komisyonları ve Heyetler 341

4.1.1. Emval-i Metruke Komisyonları 341

4.1.2. Heyetler 354

4.2. Tutulan Defter ve Cetveller 355

4.3. Taşınmazlar Yönünden Emval-i Metruke Uygulamaları 363

4.4. Taşınırlar Yönünden Emval-i Metruke Uygulamaları 375

4.5. Mahsul ve Ürünler Yönünden Emval-i MetrukeUygulamaları..386

4.6.Borçlar ve Alacaklar Yönünden Emval-i Metruke Uygulamaları...389

4.7. Malların İadesi Yönünden Emval-i Metruke Uygulamaları...394

4.8. Emval-i Metrukenin veya Gelirlerinin Kullanıldığı Yerler...408

4.8.1. Müslüman Muhacirlere Dağıtılan/Muhacirlerin İskânı İçin Kullanılan Mallar 408

4.8.2. Halka Dağıtılan veya Memur ve Zabitlere Kiraya Verilen Mallar 412

4.8.3. Ordunun İhtiyaçları İçin Kullanılan Mallar 416

4.8.4. İktisadi Amaçlar İçin Kullanılan/Müslüman-Türk Müteşebbise Verilen Mallar 421

4.8.5. Ermenilerin Sevk ve İaşe Masraflarını Karşılamak İçin Kullanılan Mallar 429

4.8.6. Hükümetin Bir Takım İhtiyaçları İçin Kullanılan Mallar 430

4.8.7. Ermeni Suikast Komiteleri Tarafından Şehit Edilen veya

Bu Uğurda Haksızlığa Uğramış Kimselerin Ailelerine Verilen Mallar. 432

4.9.  Malların Tasfiyesinde Yaşanan Suiistimaller ve. Alınan Önlemler 434

4.10. Emval-i Metruke Hesaplarının Tasfiyesi 437

SONUÇ 440

KAYNAKÇA 451

İade Şartları

Değerli Müşterilerimiz;

Satın aldığınız ürünü, kargodan teslim aldığınız günden itibaren 7 gün içinde Kitapsec.com’ a başvuruda bulunarak aşağıdaki koşullar dahilinde iade edebilirsiniz.

İadelerinizle Alakalı Her Türlü Sorularınızda www.kitapsec.com Adresinin Size Atamış Olduğu Sipariş Numarasını Örneğin: (Siparişlerim Bölümündeki Sipariş ID:43525) Belirtmeniz Gerekmektedir.

Kitapsec.com tüketici lehine hareket etmeyi, her türlü sorunu yasaca belirlenmiş süreden daha erken ve kalite politikasına uygun olarak çözmeyi temel ilke edinmiştir.

• Kitapsec.com ‘dan satın alınan ürünler, teslim tarihinden itibaren (7) gün içerisinde değişim yapabilmektedir.

• Bir ürünün iade edilebilmesi genel olarak aşağıdaki şartlara bağlıdır:

• Satın aldığınız ürünleri tahrip etmeden, kullanmadan ve ürünün tekrar satın alabilirliğini bozmadan, teslim tarihinden itibaren yedi (7) günlük süre içinde neden belirterek iade edebilirsiniz.

• Kullanılmış, ambalajı açılmış, tahrip edilmiş vb. şekildeki ürünler iade edilemez.

• Görüntülü DVD, Flash Disk görüntülü Eğitim Setleri vb. için; ürün kutusunda yer alan koruma bandı çıkarılmamış olmalıdır. Ürünlerin diğer yerlerinde çizik, hasar, darbe, sıvı teması vs. olmamalıdır.

• Orijinal ambalaja sahip ürünlerin iadesi, orijinal ambalaj ile yapılmalıdır.

• İade edilecek ürünün şirketimiz adına kesilecek bir iade faturası ile iade faturası düzenleme imkanı bulunmayan durumlarda, ürüne ait fatura ve sevk irsaliyesinin aslıyla birlikte iade edilmesi gerekmektedir. İade faturası ya da fatura ve sevk irsaliyesi asıllarının temin edilemediği durumlarda, bundan kaynaklanan KDV vb. mali yükümlülükler iade edilecek bedelden indirilir.

• Üründe ve ambalajında herhangi bir yazı yazma, açılma, bozulma, kırılma, tahrip, yırtılma, kullanılma vb. durumlar tespit edildiği hallerde ve ürünün müşteriye teslim edildiği andaki hali ile iade edilememesi durumunda, ürün iade alınmaz ve bedeli iade edilmez.

• İade şartlarına uygun durumlarda yapılan gönderimlerde taşıma masrafı müşteri tarafından ödenecektir.

• İade edilecek ürünler PTT kargo ile kurumumuzdan aldığınız iade mağaza koduyla gönderilmelidir.

• Baskısında hata bulunan, eksik, fazla veya yanlış basılmış ürünlerin iadesinde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com`a aittir.

• Siparişin yanlış gönderilmesinden kaynaklanan değişimlerde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com’a aittir.