AİHM Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararları Işığında Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat Adalet Yayınevi

AİHM Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararları Işığında Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat Adalet Yayınevi

Ceza muhakemesi -delil- ve -ispat-tan oluşan iki temel sütun üzerine oturmaktadır. Ceza muhakemesine konu uyuşmazlığın, hukuk kurallarına uygun bir biçimde ispatı ceza muhakemesinin temel amacını oluşturmakla birlikte, ispat kavramının ve ispat araçlarının (delillerin) mahiyetinin tespiti güçlük arz etmektedir.

Ceza yargılamasında hangi vakıaların ispatının gerektiği, bir vakıanın ne zaman ve hangi suretle ispat edilmiş sayılacağı ve bir bulgunun ne zaman -delil- kavramı içerisinde telakki edileceği konuları belki de ceza muhakemesinin mihenk taşlarını oluşturmaktadır.

Maddi vakıanın ne zaman ispat edilmiş sayılacağı ve ispat olunan maddi vakıanın yargılanan sanık tarafından işlenip işlenmediğinin ispatı, pozitif normlarla tanımlanması ve sınırlarının çizilmesi güç bir kavrama yani -vicdani kanaat- kavramına dayanmaktadır. Delil kavramı ne kadar objektif ise; vicdani kanaat kavramı da o nispette subjektif bir nitelik taşımaktadır. Bir maddi vakıanın ispat edilebilmesi için, objektif bulguların (delillerin) subjektif açıdan ele alınması zorunluluğu, ispat kavramının değişkenliğini (veya nispiliğini) ortaya koymaktadır. İşte bu nispilik, ceza muhakemesine sirayet eden insan kokusundan başka bir şey değildir.

Ceza muhakemesinde dağınık halde bulunan delilleri bir bütün hâline getiren ve bu delillerden anlam çıkaran ancak bir -insan- olabilir. Herhangi bir kimse, bir ceza mahkemesi kararını okuduğunda, karara nüfuz eden insan kokusunu hissedebilmelidir.