Erken Çocuklukta Fen Eğitimi Eğiten Kitap Yayınları

Üniversite sınavından sonra tercihlerimi yaparken okul öncesi öğretmenliği
programını araştırdığımda karşıma çıkan çok yönlülük beni etkilemişti. A’dan
Z’ye yaşamın bütün alanlarıyla ilişkili derslerin öğretmen yetiştirme programında
yer alması merakımı daha da artırmıştı. Okul öncesi eğitimin henüz yaygın
olmadığı ve ülkemizde öneminin toplumda karşılığını bulmadığı zaman diliminde
okul öncesi eğitimi almış olsam ve okulu bu kadar sevmemin temeli eğitimin
bu ilk yılları olsa da henüz tam anlamıyla kavrayamamış olduğum okul öncesi
yıllarda verilecek eğitimin zenginliği beni büyülemişti. Gazi Üniversitesi Okul
Öncesi Öğretmenliği lisans programına ilk başladığımda mesleğin çok yönlülüğünün
yanında gelişimin ne kadar önemli olduğunu görmüş, derslerimizde bize
hocalarımızın anlattığı bütün gelişim teorileri ve kilometre taşlarını önce kendi
üzerimde test etmiştim. Hocalarımızdan edindiğim önemli izlenimlerden biri de
nitelikli bir öğretmen olup çocukları anlayabilmemiz için önce kendimizi tanımamızın
gerekliliğiydi. Yaratıcı dramanın kendini tanıma ve anlama üzerindeki
olumlu etkisi lisans eğitimimin ilk yılından itibaren karşılaştığım bir gerçekti.
Deneyimlediğim diğer gerçeklerden biri ise çocukların -işlem öncesi dönemde
olsalar da- sahip oldukları merak duygusuyla birer filozof olduğuydu. Çocukların
merakları öyle sınırsızdı ki yaşama ilişkin pek çok soru soruyor, yaşamı her anlamda
sorguluyorlardı. Kendilerine "sen ufaksın. Böyle şeyler düşünme”, "bu daha
çok küçük, anlamaz”, "büyüyünce anlarsın”, "ayıp, ne biçim soru o öyle!” ya da
"çocuktur, geçer” denildiğinde birey olarak kabul edilmediklerini hissedip mutsuz
oluyorlardı. Bu mutsuzluk, toplumca kabul gören şeyleri, mesela komşunun
yeni aldığı televizyonu ya da onun ona ne dediğini, vs. merak etmesinin normal
olduğuna inanmasıyla yaşamı sorgulamayı bırakması sonucunda baş edilecek
duruma geliyordu. Oysa çocukların sordukları sorular anlamlı ve anlamlandırmaya
yönelik sorulardı ve gelişimlerinde önemliydi. Yetişkinler çocukların yaşamla
ilgili sordukları pek çok sorunun cevaplarını ya bilmiyor, ya yanlış biliyor ya da
biliyor ve anlatmak istemiyorken çocuklar dünyalarını yetişkinler tarafından kabul
görecek şekilde biçimlendiriyorlardı. Yetişkin olduklarında ise soruların cevabını
nasıl araştırmaları gerektiğini bilmediklerinden bocalıyor, kulaktan dolma
bilgileri küçük çocuklara aktarmaya devam ediyorlardı. Gözlemleyip deneyimlediğim
bu gerçek ise okul öncesi yıllarda da fiziğin, kimyanın ya da biyolojinin
önemli olduğunu anlamamı, fen etkinliklerinin batma-yüzme deneylerinden ibaret

olmaması gerektiğinin ayrımına varmamı sağladı.