Sınırdaki Düşman Osmanlı-Sırp Karşılıklı Askeri İstihbarat Faaliyetleri Kronik Kitap

BALKAN HARBİ ÖNCESİNDE OSMANLI İMPARATORLUĞU VE SIRBİSTAN’IN ASKERÎ İSTİHBARAT SERVİSLERİ NASIL BİR YARIŞ İÇERİSİNDEYDİ?

Osmanlı İmparatorluğu ile eski bir Osmanlı özerk vilayeti olan Sırbistan arasındaki ilişkiler, 1878'den sonra, yeni bir imparatorluk düzeni içinde, hâlâ geçmiş savaşların mirası tarafından kuşatılmış durumdaydı. Sırplar yeni bir zorlukla karşı karşıya kalmışlardı: Eski egemenleri yeni olası düşmanları Osmanlı’ya karşı nasıl direneceklerdi? Benzer bir mesele de Osmanlı için geçerliydi: Eski tebaaları yeni sınır komşuları Sırplar bundan sonra ne yapacaktı? Bu sorunlar iki devleti de birbirlerinden istihbarat toplamaya, bu askerî istihbaratlar üzerinden birbirlerine karşı politikalar geliştirmeye yöneltti. En sonunda Balkan Savaşlarına varacak olan süreç böylece başlamış oluyordu.

Sınırdaki Düşman, bu iki devletin olası bir harpte savaş planlarını nasıl kavramsallaştırdıklarını, bu bilgileri kimin ve hangi biçimde topladığını irdeliyor. Osmanlı ve Sırp devlet adamlarının muhtemel düşmanını tanıma süreci, iki ülkenin askerî istihbarat servislerinin arkasında kimlerin olduğu, ordunun ve askerin durumu, iki devlet arasında olası bir savaşın gerçekleşeceği bölgelerde altyapı, insan ve kaynakların durumunu irdeleyen bu kitap Balkanlara dair istihbarat çalışmalarına yeni bir ışık tutuyor.

Sırp ve Osmanlı devlet arşivlerinden ilk kez gün yüzüne çıkartılan belgelerin kullanıldığı bu çalışma bir yönüyle Birinci Balkan Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yaşadığı hezimetin de arka planını gösteriyor. Jovo Miladinović, Sırbistan gibi küçük bir devletin, olası bir savaş için gerekli askerî bilgileri edinme konusunda nasıl kendisinden daha büyük bir oyuncu olan Osmanlı karşısında üstünlük sağlayabildiğini hem kurumlar hem de operasyonlar temelinde ele alıyor.

Sınırdaki Düşman: Osmanlı-Sırp Karşılıklı Askerî İstihbarat Faaliyetleri (1880-1912) İstanbul ve Belgrad’ın askerî istihbarat peşinde birbirleriyle kıyasıya yarışını, ilk kez bu denli ayrıntılı inceleyen bir eser.