Sosyal Bilgiler Eğitiminde Kavram Öğretimi Pegem Akademi Yayınları

21. yüzyılda artık hazır bilgiyi ulaşmak ve bunu doğru olarak aktaran bireyler değil, ihtiyacı olan bilgiye ulaşma yollarını bilen, araştıran ve üretken bireyler yetiştirmek, eğitim faaliyetlerinin en önemli amaçlarından biridir. Bu kapsamda öğrencilerin yaşadıkları dünyayı, geçmişten günümüze toplumsal hayatı, rolleri ve ilişkileri; birey olarak sahip oldukları hak ve sorumlukları, milli ve evrensel değerleri, tarih boyunca ülke ve toplum bağlamında yaşanan gelişme ve değişimleri anlamlı olarak öğrenmelerini sağlayan, onları hayata hazırlayan temel derslersen olan Sosyal Bilgiler oldukça önemlidir. Sosyal Bilgiler eğitimi, gerek içerdiği disiplinler gerekse bu disiplinlere yönelik olarak hazırlanan kazanımlar bakımından öğrencinin eğitim hayatında kritik bir işleve sahiptir. Sosyal Bilgilerin temel amacı iyi bir vatandaş yetiştirmek kadar, bireyleri hayata ve üst öğrenime hazırlayarak 21. yüzyıl yeterliklerine sahip olmalarını sağlamaktır. Bu becerilerin geliştirilmesinde Sosyal Bilgiler dersinin etkisi oldukça büyüktür. Birbirinden farklı ve çoğu zaman iç içe geçmiş kavramları öğrencilere kazandırılmak, istenilen her türlü bilgi, beceri ve değerin aktarımına temel oluşturmaktadır. Bu noktada etkili bir kavram öğretimi için öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersindeki temel kavramları doğru bir şeklide zihinlerinde yapılandırmış ve doğru kavramsal modele sahip olması önem arz etmektedir. Sosyal Bilgiler eğitiminde, kavramların öğrenilmesini ve öğretimin odak noktası olarak belirlenmesiyle birlikte bireyler; iletişim, problem çözme, eleştirel düşünce ve akıl yürütme becerileri gibi birçok yetkinliğe sahip olurlar.

Ülkemizde sosyal bilgilerde kavram öğretimine yönelik çalışmaların oldukça çeşitlendiği ve sosyal bilgilerde kavram öğretimine ilişkin kuramsal çerçevenin gelişmeye başladığı görülmektedir. Kuşkusuz bu gelişmelerin sağlanmasında kavram eğitimine ilişkin önemli atılım ve teşvikleri beraberinde getiren ve yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygun olarak hazırlanan 2005 ve 2018 sosyal bilgiler öğretim programlarının da etkileri olmuştur.