Türkiyede Referandum Siyaseti Umuttepe Yayınları

"Türkiye’de hem anayasal çerçeve hem de siyaset kurumunun kendine özgü nitelikleri, referandumların Batı’daki örneklerinde görüldüğü gibi aşağıdan yukarıya bir uygulama olmasına izin vermemektedir. (...) Bu nedenle de Türkiye’de yalın "bir referandum pratiği”nden söz etmekten ziyade "bir referandum siyaseti”nden bahsedilebilir. Türkiye’de referandum siyaseti, plebisit niteliğindeki 1961 ve 1982 halkoylamalarını da dâhil edersek, hegemonik yeniden üretim amacıyla (1961, 1982), hegemonya karşıtı (ya da karşı-hegemonik) amaçlarla (2007, 2010), yeni bir hegemonik düzen inşa etmek amacıyla (2017) veya gündelik siyasetin şekillendirdiği pragmatist siyasî amaçlarla (1987, 1988) tezahür etmiştir. Türkiye’nin referandum siyaseti tecrübesini incelemeyi amaçlayan bu kitap, iki bölümden oluşmaktadır:

 

Kitabın birinci bölümü (Referandum ve Türleri), referanduma yönelik teknik çerçeveli yaklaşımlardan mümkün mertebede sıyrılarak, referandumun teorik düzeyde ne olduğu veya nasıl olması gerektiğine ilişkin bir sorgulama yürütmeyi amaçlamaktadır. (...) Kitabın ikinci bölümü (Türkiye’de Referandumların Siyasal Analizi) ise sırasıyla 1961, 1982, 1987, 1988, 2007, 2010 ve 2017 referandumlarının, bu referandumların etrafında şekillenen seçimlere de odaklanarak, genel bir analizini yapmayı amaçlamaktadır. (...) Böylece "referandum süreci nasıl başladı ve referanduma gidilen teklif neyi içeriyordu?” (Referandumun Konusu), "Referanduma gidilirken ‘evet’ ve ‘hayır’ (mümkün olabildiyse) kampanyalarının söylem ve/veya faaliyetleri neleri içeriyordu?” (Propaganda Süreci) ve "Referandumun ürettiği genel ve (varsa) hegemonik sonuçlar nelerdi?” (Referandum Sonucunun Analizi) soruları her bir referandum tecrübesi çerçevesinde sorularak, ilgili referandumun bütün süreçleri ele alınmaya çalışılmaktadır.”