Melek Çolak Muğla’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Muğla?’da tamamladı. 1985‘te Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih Öğretmenliği Bölümü’nden mezun oldu. 1986-1989 yılları arasında Yeşilova (Burdur) Lisesi’nde, 1989-1994 yılları arasında da Muğla Kız Meslek Lisesi’nde öğretmenlik yaptı. Bu arada Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nde master ve doktora çalışmalarını sürdürdü. 1994’te Muğla Üniversitesi’nde İnkılâp Tarihi okutmanı olarak çalışmaya başladı. 1997’de “Yeni Türkiye Partisi (1961-1973)” konulu doktora tezi ile doktor unvanını, 2005’te Türkiye Cumhuriyeti Tarihi alanında doçentlik unvanını, 2011’de ise profesörlük unvanını aldı.

2005-2006 öğretim yılında Macaristan Eğitim Bakanlığı’nın sekiz ay süreli araştırma bursunu kazanarak Macaristan’a gitti. Macarca öğrendi ve Türk-Macar ilişkileriyle ilgili araştırmalarda bulundu.

Halen Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta ve “Türkiye Cumhuriyeti Tarihi” ve bu dönemdeki Türk-Macar ilişkileri ile ilgili çalışmalarını sürdürmektedir.